Statines geven een risico op bijwerkingen, zoals leverfunctiestoornissen, een licht verhoogde kans op diabetes mellitus en, vooral, soms ernstige spierklachten. Er is weinig bewijs dat statines zinvol zijn voor 80-plussers zonder HVZ in de voorgeschiedenis.
Hoe lang mag je statine gebruiken?
Hoe lang? Als dit medicijn uw cholesterolgehalte voldoende naar beneden brengt, moet u dit medicijn waarschijnlijk uw leven lang gebruiken. Alleen als u dit medicijn elke dag gebruikt verlaagt het uw risico op hart- en vaatziekten.
Waarom geen statines slikken?
Er zijn verschillende medicijnen om het cholesterol te verlagen. Meestal krijg je een statine. Statines remmen de aanmaak van cholesterol in de lever. Ze hebben een krachtige en effectieve werking.
Ze verlagen van het cholesterolgehalte met 25 tot 45% Ze vertragen het proces van slagaderverkalking Ze hebben een gunstig effect op de binnenwand van de slagaders
Veel mensen gebruiken statines. Meestal worden ze goed verdragen. Mogelijke bijwerkingen zijn:
maag- en darmklachten vermoeidheid hoofdpijn duizeligheid milde spierklachten
De meeste klachten treden in het begin op. Bespreek het met de arts als je er last van blijft houden. Ernstige spierklachten zijn zeer zeldzaam. De klachten zijn hevige spierpijn, krachtverlies, koorts en misselijkheid en braken. Neem bij deze klachten meteen contact op met je arts.
Statines mogen niet gebruikt worden tijdens zwangerschap of borstvoeding. Ook als je lever minder goed werkt of je een actieve leverziekte hebt, mag je ze niet gebruiken. Statines zijn de eerste keuze voor artsen. Meestal wordt gestart met het voorschrijven van simvastatine. Als hiermee het cholesterol niet genoeg daalt, dan kan de arts een andere statine voorschrijven.
Bijvoorbeeld atorvastatine of rosuvastatine. Soms hebben zelfs verschillende soorten statines onvoldoende effect. Dan wordt er gekeken naar de andere soorten cholesterolverlagende medicijnen.
Overige cholesterolverlagende medicijnen Statines zijn de meest krachtige medicijnen om het cholesterolgehalte te verlagen. Soms werken statines niet voldoende of geven teveel bijwerkingen. Dan zijn er ook andere cholesterolverlagende medicijnen. Er is weinig wetenschappelijk bewijs dat deze medicijnen het risico op hart- en vaatziekten verlagen.
Galzuurbindende harsen: onderbreken de kringloop van gal, een grondstof voor cholesterol Fibraten: verlagen vooral het triglyceridengehalte Nicotinezuurderivaten: remmen de afbraak van vetten en hierdoor de aanmaak van cholesterol Cholesterolabsorptieremmers: remmen de opname van cholesterol in de darmen
Wat zijn de nadelen van cholesterolverlagers?
Spierpijn belemmert optimale behandeling – De meest voorkomende bijwerking van statines is spierpijn. Hoewel het in een enkel geval kan leiden tot ernstige spierafbraak heeft verreweg de grootste groep (twintig procent van alle gebruikers) last van spierpijn zonder spierschade.
Toch belemmert deze spierpijn het dagelijks functioneren. Frans Russel, hoogleraar farmacologie-toxicologie en leider van het onderzoek: “In veel gevallen zorgt die spierpijn ervoor dat patiënten de statines af en toe niet innemen. Om de soms ernstige klachten te verminderen wordt ook vaak de dosis verlaagd.
In beide gevallen leidt dat tot een minder effectieve behandeling.” Het onderzoeksteam van het Radboudumc toont nu aan dat de functie van de mitochondriën wordt geremd. Het team laat dat niet alleen in spiercellen zien, maar ook in de spieren van de groep patiënten met spierpijn na statinegebruik.
Wat is een goed alternatief voor statines?
Alternatief voor mensen die statines slecht verdragen Voor de aanzienlijke groep mensen die statines niet kunnen verdragen, lijkt er een goed alternatief op komst. Een studie onder 307 personen met ernstig verhoogd LDL-cholesterol wijst uit dat injecties met het antilichaam evolocumab het cholesterol net zo goed verlagen als statines.
De resultaten worden vandaag op het congres van the American College of Cardiology in Washington bekendgemaakt door prof. dr. Erik Stroes van de afdeling Vasculaire Geneeskunde van het AMC. Tegelijkertijd verschijnen ze online in het Journal of the American College of Cardiology. Mensen met een ernstig verhoogd LDL-cholesterol lopen een groot risico op hart- en vaatziekten.
Standaard krijgen zij statines, die de cholesterolwaarden met meer dan de helft omlaag brengen. Tien tot twintig procent van de gebruikers van deze geneesmiddelen kan echter last krijgen van milde tot zeer forse bijwerkingen, met name spierpijn. Geen spierpijn die je ervaart na een iets te zware training, maar zodanige klachten dat je geen trappen meer op kunt lopen of niet meer naar je werk kunt.
Stroes: ‘Die mensen staan iedere dag op met een gevoel alsof ze een zware marathon hebben gelopen. Aangezien ze hun leven lang dagelijks statines moeten slikken, kun je je voorstellen wat dat doet met de therapietrouw.’ Bij 70 procent van deze groep verdwijnen de klachten als ze een andere statine gaan gebruiken.
Een kwart kan echter tot vier of meer verschillende varianten niet verdragen. Voor hen was geen alternatief voorhanden dat effectief is in het verlagen van cholesterol. Een groot deel daarvan stopt daarom helemaal met de behandeling, waardoor ze een beduidend hoger risico lopen op een hartinfarct of beroerte.
- Het bedrijf Amgen ontwikkelde evolocumab, een antilichaam dat ervoor zorgt dat receptoren die LDL-cholesterol uit het bloed halen, niet afgebroken maar gerecycled worden.
- Omdat het om een antilichaam gaat, hoeft het maar eenmaal in de twee tot vier weken geïnjecteerd te worden.
- Van tevoren hadden we daar bedenkingen bij.
Gaan mensen met een verhoogd risico op hart- en vaatziekten daadwerkelijk zo vaak iets bij zichzelf inspuiten? Maar dat bleek geen enkel probleem’, zegt Stroes. ‘96 procent gebruikte de injectie tot het eind van de studie.’ Bovendien meldde nog maar acht procent spierklachten.
- Het LDL-cholesterol van de deelnemers ging gemiddeld met 56 tot 58 procent omlaag.
- Of evolocumab een volwaardige vervanger is voor statines, moet in een vervolgstudie blijken die inmiddels loopt.
- Dat het LDL-cholesterol erdoor verlaagd wordt, is één ding.
- Nu willen we weten of degenen die het middel nemen, minder hart- en vaatziekten krijgen’, vertelt Stroes.
‘Bij statines weten we dat een verlaging van het LDL met 1 millimol (mmol) leidt tot een daling van het hart- en vaatrisico met 22 procent.De injecties brengen het cholesterol met 2,5 mmol omlaag. Dat doet een robuuste daling vermoeden van de kans op bijvoorbeeld een hartaanval.
- Maar dat is een aanname die nog bewezen moet worden.’ Details over de studie: De betreffende studie heet de GAUSS-2 trial.
- Gedurende twaalf weken kregen 307 mensen met hoog cholesterol evolocumab of ezetimibe, een van de weinige alternatieven voor patiënten die geen statines kunnen verdragen, maar veel minder effectief dan statines.
Veertien landen deden mee met het onderzoek. Deelnemende patiënten konden minstens twee verschillende statines niet verdragen. De helft van hen had drie statines geprobeerd, zonder succes, en 22 procent kreeg bij minstens vier statines last van flinke bijwerkingen.
Wat gebeurt er als je stopt met statines?
Stoppen met statines Statines hebben hun effectiviteit ruim bewezen bij de preventie en behandeling van hart- en vaatziekten. Stoppen met statines geeft een aanzienlijke toename van de kans op een cardiovasculair event of overlijden. Om deze reden is een levenslange behandeling noodzakelijk.
- Wanneer mensen stoppen is het belangrijk om te weten waarom zij dit doen en hoe vaak dit gebeurt; mogelijk stopt een deel op onterechte gronden.
- Zhang deed een retrospectief cohortonderzoek aan de hand van Elektronische Medisch Dossiers (EMD) van 2 academische tweedelijnscentra in de Verenigde Staten.
In het EMD werd nagegaan wanneer patiënten waren gestart dan wel gestopt met het gebruik van een statine. Stoppers werden gedefinieerd als patiënten die langer dan een jaar geen statine meer voorgeschreven hadden gekregen of expliciet een stopnotitie in het EMD hadden staan.
Atorvastatine en simvastatine werden het meest voorgeschreven. Van de ruim 130.000 statinegebruikers had 53% het middel minimaal 1 keer gestaakt. Bij 17% van de stoppers kon een reden voor het stoppen in het EMD gevonden worden. Spierpijn, gewrichtsklachten, gegeneraliseerde pijn en moeheid werden in 55% als belangrijkste reden opgegeven.
Ernstige bijwerkingen als rhabdomyolyse werd slechts in 0,006% van de gevallen geconstateerd. De helft van degenen die stopten (ongeveer 30.000 deelnemers) kreeg opnieuw een statine voorgeschreven. Bij 40% was dit de statine die ze voorheen ook gebruikten.
Na een jaar gebruikte ruim 90% van degenen die opnieuw gestart waren nog steeds een statine. Ook bij patiënten met een CK-waarde van 3-10 maal de normaalwaarde, bij wie de behandeling weer hervat werd, gebruikte na een jaar weer 90% een statine. We nemen aan dat het staken van statinegebruik in de Nederlandse huisartsenpraktijk even frequent voorkomt als in het onderzoek van Zhang et al.
De bevindingen bevestigen in ieder geval dat het aantal bedreigende complicaties erg klein is en de kans op een succesvolle hervatting van het middel erg groot. Het advies in de NHG-Standaard Cardiovasculair risicomanagement blijft van kracht, namelijk om bij mogelijke bijwerkingen hetzelfde statine, zo nodig in een lagere dosering, voor te schrijven, dan wel een andere statine.
1. Zhang H, et al. Discontinuation of statins in routine care settings. A cohort study. Ann Intern Med 2013;158:526-34.
: Stoppen met statines
Wat is het beste medicijn tegen cholesterol?
Welke cholesterolverlager? – Er bestaan verschillende soorten cholesterolverlagers:
Simvastatine is een veelgebruikt middel. U krijgt het als uw cholesterol niet sterk verlaagd hoeft te worden. Atorvastatine en rosuvastatine zijn sterkere cholesterolverlagers. U krijgt 1 van deze medicijnen als uw cholesterol sterk omlaag moet. Rosuvastatine is duurder dan atorvastatine. Pravastatine wordt soms gegeven omdat u al medicijnen gebruikt. Ezetimib krijgt u als 2e medicijn bij simvastatine, atorvastatine, rosuvastatine of pravastatine als uw cholesterol niet genoeg daalt. PCSK-9 remmers (injecties) zijn nieuwe medicijnen bij hoog cholesterol. Ze zijn bedoeld voor mensen met een zeer hoog risico op hart- en vaatziekten. Of ze goed werken en veilig zijn als u ze lang gebruikt, is nog niet goed bekend. Daarom zijn er strenge regels wanneer ze worden gegeven. Ze worden alleen door een specialist in het ziekenhuis voorgeschreven.
Welke statine geeft minste spierklachten?
Pravastatine en rosuvastatine geven mogelijk minder spierklachten doordat deze hydrofiel zijn. Hydrofiele statines zijn mogelijk slechter in het passeren van celmembranen van spiercellen en veroorzaken hierdoor in theorie minder spierklachten.
Kan koffie je cholesterol verhogen?
Gefilterde koffie, zoals filterkoffie, oploskoffie, koffie van koffiepads, percolatorkoffie en de meeste automatenkoffie verhoogt het cholesterol daarom niet of nauwelijks. Ongefilterde koffie, indien dit type koffie dagelijks gedronken wordt, kan het cholesterol- gehalte in het bloed verhogen.
Hoe hoog mag je slechte cholesterol zijn?
Cholesterolratio en hart en vaatziekten – De verhouding tussen LDL en HDL noemen we de cholesterolratio. Een ‘scheve’ verhouding met te veel LDL vormt een belangrijk risico voor hart- en vaatziekten. De cholesterolratio wordt berekend door het totaal cholesterolgehalte (LDL + HDL) te delen door het HDL. De ratio hoort kleiner dan 5 te zijn. Belangrijke grenswaarden hierbij zijn:
LDL-cholesterol: minder dan 2,5 mmol/l = optimaal, meer dan 3,5 mmol/l = te hoog HDL-cholesterol: minder dan 0,9 mmol/l = te laag ratio totaal-/HDL-cholesterol: minder dan 5 = goed Triglyceriden (een andere vetachtige stof in het bloed die samen met LDL en HDL cholesterol in het bloed vervoert): meer dan 2,1 mmol/l = te hoog
Waarom is rode rijst gist niet goed voor ouderen?
Waarom is rode gist rijst niet goed voor ouderen? – Rode gist rijst kan complicaties opnemen bij ouderen boven de 70 jaar. Dit komt omdat het een hoog gehalte aan monacolinen bevat, dat kan interageren met andere medicijnen. Het is daarom altijd raadzaam eerst te overleggen met je arts voordat je het voedingssupplement neemt.
Welk fruit is goed voor je cholesterol?
Wat je beter wel eet. –
Eet veel vezels. Vezels zijn te vinden in groente en fruit, peulvruchten en granen. Eet minstens twee stuks fruit en 250 gram verse groente per dag. Probeer ook om ongeveer twee keer per week peulvruchten te eten. Knoflook eten Studies hebben reeds aangetoond dat het regelmatig eten van knoflook LDL cholesterol verlaagt en HDL cholesterol verhoogt. Haver, peulvruchten en fruit die pectine bevatten (zoals citrusvruchten, appels en grapefruits) helpen om je cholesterol te verlagen. In je darmen gaan de pectinevezels een verbinding met gal aan. Daardoor worden er minder vetten door je lichaam opgenomen. Eet veel cereals met een hoog vezelgehalte bij het ontbijt om je cholesterol te verlagen. Eet minstens twee maal in de week vis. Vis – vooral vette zeevis zoals makreel, tonijn en zalm – bevat Omega-3 vetzuren die je cholesterol verlagen. Nu geen gefrituurde vis gaan eten natuurlijk, dat maakt het weer slecht voor je cholesterol. Eet minimaal 25 gram soja per dag om je cholesterol te verlagen. Kies bijvoorbeeld voor tofu of zoek naar producten die soja bevatten. Avocado bevat de stof bètasitosterol dat het overtollige LDL cholesterol verlaagt, waardoor het goede cholesterol weer hoger wordt. Bonen bevatten oplosbare vezels die zich aan cholesterol binden en op die manier de cholesterol uit je lichaam transporteren. Gebruik enkelvoudig onverzadigd vet tijdens het koken, zoals olijfolie en zonnebloemolie. Doe dit bij al je maaltijden.
Waarom krijg je spierpijn van statines?
Meer glutamaat – Spierpijn is een veel voorkomende bijwerking van statines. Dat is de belangrijkste reden, waarom mensen stoppen met het nemen van deze cholesterolverlagers. De Canadese onderzoekers ontdekten dat door statines de spiercellen hogere niveaus glutamaat vrijgaven. Deze substantie is een krachtige activator van de spierpijnreceptoren.
Kan cholesterol verdwijnen?
Peulvruchten – Peulvruchten zoals linzen, kikkererwten of bonen verlagen het LDL-cholesterol (het slechte cholesterol). Het advies is om ze wekelijks te eten.
Wat is het effect? Je kunt je cholesterol met ongeveer 10% verlagen door dagelijks 1,5 tot 3 gram plantensterolen te gebruiken uit producten die verrijkt zijn met plantensterolen. Méér dan 3 gram plantensterolen per dag wordt niet aanbevolen. Het cholesterol daalt er niet verder door. Voor wie? Gebruik plantensterolen als je een verhoogd cholesterolgehalte hebt. Bij een normaal cholesterol is het niet nodig om deze te gebruiken. Producten met plantensterolen zijn niet geschikt voor:
zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven kinderen onder de 5 jaar
Gebruik je cholesterolverlagende medicijnen? Overleg dan eerst met de huisarts voordat je producten met plantensterolen gaat gebruiken.
Wat doen statines met je spieren?
Bij alle in Nederland geregistreerde statines (atorvastatine, fluvastatine, pravastatine, rosuvastatine en simvastatine), kun je spierklachten krijgen. Je kunt hierbij last hebben van spierpijn en -kramp, maar ook zelfs van spierafbraak en spierscheuring.
Kun je van stress te hoog cholesterol krijgen?
Oorzaak – Er zijn verschillende factoren die aan de basis kunnen liggen van een te hoog cholesterolgehalte:
Voeding Voedsel dat rijk is aan verzadigde vetten veroorzaakt te hoge cholesterol. Je vindt verzadigde vetten in producten als rood vlees, boter, melk, fast food, kaas, gebak,. We raden dan ook een evenwichtig voedingspatroon aan met weinig verzadigde vetten. Je kunt bijvoorbeeld verzadigde vetten zoals boter vervangen door onverzadigde vetten zoals olijfolie want vet is wel belangrijk in een evenwichtig dieet. Wil je tips om minder vetrijk te eten? Ontdek ze hier,
Erfelijk bepaald Een te hoge cholesterol kan ook in de familie zitten.
Roken Roken is een grote boosdoener. Het verlaagt de goede cholesterol en verhoogt je slechte cholesterol in de bloedvatwand. Stoppen met roken is dus een stap in de goede richting als je je LDL-cholesterol wilt verlagen.
Obesitas Een te hoog BMI heeft een negatieve invloed op de LDL-cholesterol. Als je daarbij ook nog eens veel buikvet hebt, stijgt het risico nogmaals.
Stress Ook door stress kun je een hoge cholesterol hebben. Veel stress verhoogt het hormoon cortisol. Dit heeft op zijn beurt een effect op de verwerking van vet en suikers. Wat daarop volgt is een verhoging van de cholesterolwaarden.
Diabetes De type 2 patiënten hebben een ongunstige verhouding tussen hun goede en slechte cholesterol.
Alcohol Als je dagelijks meer dan 2 glazen alcohol nuttigt, verlaagt de goede cholesterol in je bloedvaten.
Hoe lang duurt het voordat je cholesterol zakt?
In het algemeen zal een vet- en cholesterolarm dieet na korte tijd een daling van het totale cholesterolgehalte geven van 10 tot 15%. Dit kan een gunstige invloed hebben op het risico voor hart- en vaatziekten. Vrij snel na verlaging van het cholesterolgehalte (1-2 jaar) neemt het risico op hart- en vaatziekten af.
Hoe hoog mag cholesterol zijn bij vrouwen?
Normaalwaarden cholesterol – Je cholesterolwaarden zijn opgesplitst in je HDL en je LDL waarde. De opgetelde som van deze twee is je totale cholesterol, Ook deze moet binnen bepaalde grenzen blijven. Je totale cholesterol zou niet hoger dan 200 tot 238 mg/dl zijn. Wanneer je totale cholesterolgehalte boven de 240 mg/dl is, wordt het zelfs gevaarlijk en met je je cholesterol verlagen,
Kun je stoppen met cholesterol tabletten?
Ik wil misschien stoppen met cholesterol-medicijnen (statines) In het kort
Op oudere leeftijd kunt u nadenken of u wilt doorgaan of stoppen met medicijnen tegen cholesterol. Bijvoorbeeld als u last heeft van spierpijn en krampen. Of als u geen hart- en vaatziekten heeft. Bespreek met uw huisarts of u wilt doorgaan of stoppen. Stoppen kan in 1 keer. Afbouwen is niet nodig.
Cholesterol-medicijnen U gebruikt medicijnen tegen een hoog cholesterol, zoals simvastatine of atorvastatine, U kunt erover nadenken of de voordelen voor u groter zijn dan de nadelen. Vooral als u 70 jaar of ouder bent. Bespreek met uw huisarts of u wilt stoppen of doorgaan met deze medicijnen.
- Atorvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers.
- Ze worden ook wel statines genoemd.
- Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
- Artsen schrijven atorvastatine voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van een te veel cholesterol en te veel vet in het bloed.
Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus. Voor meer informatie zie, Simvastatine behoort tot de cholesterolsyntheseremmers. Ze worden ook wel statines genoemd.
- Ze remmen de aanmaak van cholesterol in de lever en verlagen het cholesterol- en vetgehalte in het bloed.
- Artsen schrijven het voor bij een te hoog cholesterolgehalte of een combinatie van te veel cholesterol en te veel vet in het bloed.
- Ook schrijven artsen het voor aan mensen die een verhoogd risico op hart-vaatproblemen hebben, zoals bij angina pectoris of diabetes mellitus.
Voor meer informatie zie, Waarom stoppen Waarom u zou kunnen stoppen:
U wilt minder medicijnen slikken. U heeft last van bijwerkingen, zoals
spierpijn, spierstijfheid of spierkrampen De spierklachten kunnen ervoor zorgen dat u minder gaat bewegen. En minder bewegen verhoogt het risico op ziekten. Dan heeft het medicijn dus eigenlijk geen positieve invloed. buikpijn misselijkheid diarree of verstopping
Een bijwerking die heel soms voorkomt, is dat spieren worden afgebroken. Dat kan ook schade aan de nieren geven. Als u geen hart- of vaatziekte heeft, geen diabetes en geen nierschade, hebben deze medicijnen op oudere leeftijd weinig positieve invloed. U heeft niet zo lang meer te leven. Het medicijn heeft dan geen voordeel meer. Als u stopt met het medicijn, heeft u niet opeens meer kans op een hartinfarct of overlijden. U bent kwetsbaar: u bent al ouder en snel ziek. Of u heeft dementie. Het medicijn heeft dan geen voordeel meer voor uw hart en bloedvaten.
Heeft u geen last van spierpijn? En heeft u geen kwetsbare gezondheid? Dan zou u kunnen doorgaan met het medicijn:
Als u in het afgelopen jaar een hartinfarct heeft gehad. Als u diabetes heeft met schade aan organen, zoals uw ogen. Als u diabetes heeft en u rookt, u heeft een hele hoge bloeddruk of een heel hoog cholesterol. Als u ernstige nierschade heeft. Als u rookt, een hele hoge bloeddruk heeft of een heel hoog cholesterol.
Als u een of meer van deze ziektes heeft en doorgaat met het medicijn, heeft u iets minder kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten dan als u stopt. Hoe stoppen U kunt in 1 keer stoppen met cholesterol-medicijnen. Als u last heeft van spierpijn, kunt u eerst een proef-stop doen als u wilt:
U stopt met de medicijnen. Dit kan in 1 keer. Na 4 weken bespreekt u met uw huisarts hoe het gaat.
Zijn de spierklachten weg? Het is dan duidelijk dat uw spierklachten door het medicijn kwamen. Dan kunt u vaak beter stoppen met het medicijn. Dan gaat het bewegen weer beter. U kunt ook bespreken met uw huisarts of u nog een andere cholesterolverlager wilt proberen. Zijn uw spierklachten niet weg? Dan komt de spierpijn niet door het cholesterolmedicijn. U kunt dan doorgaan of stoppen met het medicijn.
: Ik wil misschien stoppen met cholesterol-medicijnen (statines)
Welke statine heeft de minste bijwerkingen?
Een lager risico op het ontstaan van spierklachten. Fluva- statine gaf in een observationele studie minder klachten dan andere statines. Pravastatine en rosuvastatine geven mogelijk minder spierklachten doordat deze hydrofiel zijn.